ĐÔNG TRÙNG HẠ THẢO LÀ GÌ

Đông trùng Hạ thảo luôn thu hút được sự quan tâm của người tiêu dùng về những tác dụng tuyệt vời mà còn là đề tài tranh cãi trong giới khoa học vì tính đa dạng loài phong phú của nó. Có nhiều loài đang cùng được gọi là Đông trùng Hạ thảo dẫn đến người tiêu dùng không phân biệt được đâu là thật - đâu là giả. Để có thể phân biệt được đúng, cần phải hiểu rõ cách thức gọi tên của các loài thảo dược này.

Đông trùng Hạ thảo là gì

Đông trùng Hạ thảo bản chất là một loài nấm y học quý hiếm có tên khoa học là Cordyceps sinensis được tìm thấy đầu tiên ở độ cao hơn 3.000m trên dãy Himalaya.

Đông trùng Hạ thảo được tìm thấy đầu tiên ở độ cao hơn 3.000m trên dãy Himalaya

Từ những bào tử nấm ký sinh trên cơ thể con sâu trong quá trình con sâu chui xuống đất trú lạnh đầu đông, dần dần bào tử nấm phát triển và sử dụng chất dinh dưỡng trên cơ thể con sâu phát triển thành sợi nấm nhô lên khỏi mặt đất vào mùa hè khi tuyết tan. Chính vì chu trình sinh trưởng Đông - Hạ như vậy nên loài nấm thảo dược quý hiếm này được dân gian gọi là Đông trùng Hạ thảo (mùa đông là côn trùng, mùa hạ là cây cỏ).

Quy trình sinh trưởng – phát triển của Đông trùng Hạ thảo

Sách y học cổ truyền của Trung Quốc từ xa xưa đã coi Đông trùng Hạ thảo là vị thuốc có tác dụng “Bổ phế ích can, bổ tinh điền tuỷ, chỉ huyết hoá đàm”, “Bổ phế ích thận, hộ dưỡng tạng phủ”, “Tư âm tráng dương, khư bệnh kiện thân”; là loại thuốc “Tư bổ dược thiện”, có thể chữa được “Bách hư bách tổn”.

Đông trùng Hạ được y học cổ truyền sử dụng như một vị thuốc quý chữa được “Bách Hư – Bách Tổn”

Định nghĩa “Đông trùng Hạ thảo” tại Việt Nam

Tại Việt Nam một loài nấm khác là cùng chi Nấm túi Cordyceps nhưng là loài militaris có tên khoa học là Cordyceps militaris cũng đang được gọi là Đông trùng Hạ thảo. Có lẽ do thấy nó cùng chi Nấm túi và khi tra tiếng Anh thì chi Cordyceps được dịch là Đông trùng Hạ thảo nên các nhà khoa học Việt Nam trong quá trình nghiên cứu nhân giống và nuôi trồng Cordyceps militaris cũng “tiện” gọi luôn là Đông trùng Hạ thảo.

Cordyceps sinensis và Cordyceps militaris là hai loài khác hẳn nhau

Theo GS. Nguyễn Lân Dũng, Chủ tịch Hội Khoa học Sinh vật Việt Nam, về bản chất thì Cordyceps sinensis và Cordyceps militaris là hai loài thực vật khác nhau hoàn toàn, do đó tác dụng cũng không giống nhau. GS. Nguyễn Lân Dũng cho biết bên Trung Quốc gọi Cordyceps militaris là Nhộng trùng thảo, là một loại nấm dễ trồng và tác dụng khác xa Đông trùng Hạ thảo.

Có bao nhiêu loài Đông trùng Hạ thảo

Trở lại câu hỏi ban đầu “Đông trùng Hạ thảo loài nào thật - loài nào giả”, để giải thích được chúng ta cần xác định rõ phạm vi định nghĩa. Nếu theo cách gọi tên đang áp dụng ở Việt Nam, tức là cứ loài nào trong chi Nấm túi Cordyceps cũng được gọi là Đông trùng Hạ thảo thì theo thống kê trên Wikipedia, có tới hơn 600 loài Đông Trùng Hạ Thảo khác nhau.

Wikipedia tiếng Anh

Wikipedia tiếng Việt

Nhưng nếu theo đúng định nghĩa của dân gian về loài “Mùa Đông là côn trùng – Mùa hè là cây cỏ” thì chỉ có duy nhất 1 loài Cordyceps sinensis được Y học cổ truyền Trung Hoa thừa nhận là Đông trùng Hạ thảo. Đây cũng là loài có giá trị y học và tác dụng cao nhất do là một thảo dược duy nhất hội đủ Tam Âm - Tam Dương (tức là 3 yếu tố âm và 3 yếu tố dương gồm có: Trời - Đất, Đông - Hạ, Động vật - Thực vật) nên có tác dụng cân bằng và điều hoà chức năng của hầu hết các cơ quan tạng phủ trong cơ thể.

Vậy hai loài đều đang được gọi là Đông trùng Hạ thảo có gì khác biệt?

1. Về chủng loại

Đầu tiên và quan trọng nhất là khác biệt về chủng loại. Đông trùng Hạ thảo Cordyceps sinensis và Nhộng Trùng thảo Cordyceps militaris cho dù phân loại thực vật ở cùng chi Nấm túi Cordyceps nhưng thuộc 2 loài khác nhau nên bản chất là hai loài thực vật khác nhau. Sự khác biệt về loài này sẽ là yếu tố cơ bản dẫn tới những khác biệt khác, đặc biệt là khác biệt về giá trị y học.

2. Về thời gian và quy trình sinh trưởng

Đông trùng Hạ thảo và Nhộng trùng thảo có thời gian và quy trình sinh trưởng khác nhau. Cái tên gọi Đông trùng Hạ thảo xuất phát từ việc người dân bản địa trên dãy Himalaya quan sát thấy thảo dược này có chu kỳ sinh trưởng từ Đông sang Hè: Mùa Đông là côn trùng – mùa hè là thảo dược. Trong khi đó, Nhộng trùng thảo thì chỉ cần 3 tháng, thậm chí ở Trung Quốc chỉ vài tuần là có được một mẻ xuất xưởng. 

Đông trùng Hạ thảo sinh trưởng và phát triển trong môi trường tự nhiên, còn Nhộng Trùng Thảo được nuôi trồng phổ thông

Đông trùng Hạ thảo cần sinh trưởng và phát triển trong một môi trường rất khắc nghiệt như ở độ cao trên 3.000m trên dãy Himalaya, trong khi Nhộng Trùng Thảo nay đã trở thành một sản phẩm nuôi trồng phổ thông, một số hộ nông dân được tập huấn cũng có thể nuôi trồng được. 

3. Về thành phần hoạt chất và tác dụng

Từ những khác biệt về chủng loại và quy trình sinh trưởng phát triển nêu trên đã dẫn tới một điểm khác biệt cơ bản và quan trọng nhất, đó là khác biệt về thành phần hoạt chất và qua đó, khác biệt về tác dụng. 

Trong khi Cordycepin và Adenosine là 2 hoạt chất sinh học chính của Nhộng trùng thảo Cordyceps militaris thì đây chỉ là 2 hoạt chất sinh học phụ thuộc nhóm nucleoside trong thành phần của Cordyceps sinensis. Đông trùng Hạ thảo có tới 7 nhóm hoạt chất sinh học khác nhau, trong đó có nhiều nhóm chất mà cơ thể con người không tự tổng hợp ra được.

7 nhóm hoạt chất trong thành phần Đông trùng Hạ thảo Cordyceps sinensis

Y học hiện đại thông qua nghiên cứu phân tích các thành phần hoạt chất sinh học trong Đông trùng Hạ thảo Cordyceps sinensis, các nhà khoa học đã biết được 7 nhóm chất sinh học, trong đó có nhiều hoạt chất sinh học quý hiếm mà cơ thể không tự sản sinh ra được.

Trích blog của Giáo sư Nguyễn Lân Dũng

Theo GS. Nguyễn Lân Dũng, Chủ tịch Hội Khoa học Sinh vật Việt Nam, Đông trùng Hạ thảo Cordyceps sinensis và Nhộng Trùng thảo Cordyceps militaris là hai loài thực vật hoàn toàn khác nhau. Việc gọi chung 2 loài này là Đông trùng Hạ thảo là một thiếu sót cơ bản về mặt khoa học. Đồng thời sẽ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng khi chọn mua Đông trùng Hạ thảo để sử dụng.

Trích blog của Giáo sư Nguyễn Lân Dũng

Đông Trùng Hạ Thảo Mỹ

Đông trùng Hạ thảo được thu hái từ tự nhiên nhưng do nhu cầu ngày một tăng nên nguồn khai thác đang dần cạn kiệt, khiến cho Đông trùng Hạ thảo trở nên ngày một khan hiếm. Tại Trung Quốc từ thời phong kiến thì chỉ giới vua chúa, quan lại, nhà giàu mới có đủ tiền sử dụng Đông trùng Hạ thảo.

Nhận thấy giá trị và nguy cơ cạn kiệt của loài thảo dược quý giá này, năm 2006 các nhà khoa học Mỹ đã nghiên cứu thành công trong việc nhân giống và nuôi trồng hữu cơ Đông trùng Hạ thảo Cordyceps sinensis có nguồn gốc Himalaya tại Hoa Kỳ với các điều kiện như trong tự nhiên, thậm chí do toàn bộ quy trình nuôi trồng được kiểm soát chặt chẽ nên Đông trùng Hạ thảo Cordyceps sinensis được nuôi trồng tại Mỹ có hàm lượng hoạt chất còn cao hơn loại mọc trong tự nhiên trên Himalaya. 

Kế thừa những tinh hoa của Y học cổ truyền Trung Quốc, kết hợp những thiết bị và công nghệ hiện đại, các nhà khoa học Mỹ đã tiến hành phân tích thành phần của Đông Trùng Hạ Thảo của Mỹ - Đông trùng thật Cordyceps sinensis

Thành tựu này của các nhà khoa học Mỹ đã giúp cho người tiêu dùng trên toàn thế giới có cơ hội tiếp cận, chọn mua và sử dụng Đông trùng Hạ thảo đúng loài Cordyceps sinensis với giá cả hợp lý, qua đó trải nghiệm được những giá trị tuyệt vời của “báu vật quý giá” mà thiên nhiên ban tặng con người này.

Giờ đây, người Việt Nam không cần phải đi đâu xa để tìm mua sản phẩm Đông Trùng Hạ Thảo của Mỹ ở nước ngoài mà chúng ta có thể tìm thấy ngay trên quê hương Việt một sản phẩm đông trùng thật, chuẩn Cordyceps sinensis. Đông Trùng Bách Khang hân hạnh được đem đến cho người Việt các sản phẩm Đông trùng thật chuẩn loài Cordyceps sinensis.

Bộ sản phẩm của Đông trùng Bách Khang gồm: Bột Đông Trùng Bách Khang - Nước chiết xuất Đông Trùng Bách Khang - Sữa hạt Đông Trùng Bách Khang - Trà Đông Trùng Bách Khang

Mua các sản phẩm tại website chính thức của Đông Trùng Bách Khang: https://dongtrungbachkhang.com/collections/all